مقدمه

همانطور که در مقاله همه چیز درباره ابلاغیه قضایی اشاره شد به صورت کلی ابلاغ بر دو نوع ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی می باشد. در ابلاغ واقعی برگه احضاریه و ضمائم آن مستقیما به خوانده تحویل داده می شود. مقاله ابلاغ واقعی چیست را بخوانید. حال در این مقاله قصد داریم ابلاغ قانونی و موارد آن را به صورت مفصل مورد بررسی قرار دهیم. ابلاغ یکی از مهم ترین بخش ها در مراحل دادرسی در دادگاه ها است و با توجه به اینکه بدون ابلاغ به طرفین دعوا فرآیند دادرسی پیش نمی رود لازم است کسانی که درگیر پرونده عای قضایی هستند آشنایی کاملی با قوانین مربوط به ابلاغ داشته باشند. در صورتی که می خواهید با موارد ابلاغ قانونی و مفهوم آن بیشتر آشنا شوید مقاله امروز ما را دنبال کنید. 

ابلاغ قانونی چیست

همانطور که در مقاله ابلاغ واقعی اشاره شد در صورتی که اوراق قضایی (ابلاغیه ، اخطاریه ، احضاریه و ضمائم آن و ... ) مستقیما توسط مامور ابلاغ به خوانده یا مخاطب تسلیم گردد و رسید دریافت شود این ابلاغ واقعی نام دارد . به صورت کلی می توان گفت هر نوع ابلاغ دیگری که از نوع واقعی نباشد ابلاغ قانونی است. اما اگر بخواهیم دقیق تر توضیح دهیم که ابلاغ قانونی چیست باید بگوییم در صورتی که اوراق قضایی در نشانی تعیین شده به شخصی غیر از خوانده یا مخاطب تسلیم شود تا به اطلاع خوانده برسد این نوع ابلاغ، ابلاغ قانونی نام دارد. این مورد در ماده 69 قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده. طبق این ماده : « هرگاه مامور ابلاغ نتواند اوراق را به شخص خوانده برساند باید در نشانی تعیین شده به یکی از بستگان یا خادمان او که سن و وضعیت ظاهری آنان برای تمیز اهمیت اوراق یادشده کافی باشد، ابلاغ نماید و نام و سمت گیرنده اخطاریه را در نسخه دوم قید و آن را اعاده کند. » 
همانطور که در این ماده قانونی اشاره شده ابلاغ قانونی باید حتما در آدرس تعیین شده در برگه احضاریه به بستگان و ... خوانده تحویل داده شود و در غیر این صورت ابلاغ قانونی نامعتبر است در حالیکه در ابلاغ واقعی اینطور نیست و خوانده می تواند در هر نشانی ابلاغیه را تحویل گرفته و رسید تحویل دهد. 

ابلاغ قانونی به اشخاص حقیقی

در صورتی که شخص حقیقی مجهول المکان بوده و اطلاعی از اقامتگاه او در دسترس نباشد، ابلاغ قانونی از طریق روزنامه های کثیرالانتشار به اطلاع او می رسد.

ابلاغ قانونی به اشخاص حقوقی

در خصوص شرکت های منحل شده که نشانی مشخصی ندارند ابلاغ قانونی به آخرین نشانی قبل از انحلال شرکت در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده انجام می شود و در روزنامه های کثیرالانتشار انتشار آگهی انجام نمی شود. 

شرایط ابلاغ قانونی

شرط ابلاغ قانونی این است که اوراق قضایی به شخصی غیر از خوانده ( یا نماینده قانونی او ) تحویل داده شود و یا اینکه ابلاغ به خوانده از طریق انتشار آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار صورت پذیرد. همچنین اگر ابلاغ اوراق قضایی به صورت قانونی به خوانده صورت پذیرد و خوانده یا نماینده قانونی او در دادگاه حاضر نشوند طبیعتا حکم دادگاه به صورت غیابی صورت می پذیرد.

موارد ابلاغ قانونی

موارد ابلاغ قانونی به شرح زیر است:

1 امتناء خوانده از دریافت اوراق قضایی: در صورتی که خونده یا مخاطب از دریافت اوراق قضایی امتناء نماید مامور ابلاغ موظف است این موضوع را در ابلاغنامه قید کرده و اوراق را به دادگاه برگرداند.

2 ابلاغ قانونی به بستگان مخاطب: اگر خوانده در نشانی موجود در برگه ابلاغیه حاضر نباشد و مامور ابلاغ اوراق را در همان نشانی به یکی از بستگان یا خادمان خوانده تحویل دهد این ابلاغ قانونی است.

3 غیبت بستگان یا امتناء بستگان خوانده از دریافت ابلاغ: در صورتی که هیچ یک از بستگان یا خادمان خوانده در نشانی ذکر شده در ابلاغ حضور نداشته باشند یا از دریافت ابلاغیه امتناء نمایند مامور ابلاغ موظف است این موضوع را در اخطاریه قید کرده و نسخه دوم اخطاریه را به نشانی تعیین شده الصاق کند.

4 ابلاغ قانونی به اشخاص مقیم خارج از کشور: ابلاغ قانونی به اشخاص مقیم خارج از کشور توسط ماموران کنسولی ایران صورت می گیرد. ماموران کنسولی یا سیاسی اوراق قضایی و ضمائم آن را به وسیله ماموران سفارت ( یا به هر وسیله دیگری که ممکن باشد ) برای خوانده یا مخاطب ارسال می کنند و مراتب را از طریق وزارت امور خارجه به اطلاع دادگاه می رسانند. همچنین در صورتی که در کشوری که خوانده در آنجا ساکن است مامور کنسولی یا سیاسی وجود نداشته باشد این امر توسط وزارت امور خارجه انجام می پذیرد.

5 ابلاغ قانونی در صورت مجهول بودن آدرس خوانده : در صورتی که خوانده شخص حقیقی باشد و اقامتگاه او نامعلوم و مجهوالامکان باشد ابلاغ قانونی از طریق انتشار آگهی ( یک بار ) در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار به اطلاع او می رسد. در این موارد تاریخ انتشار آگهی تا جلسه دادگاه باید حداقل یک ماه باشد. 

6 ابلاغ قانونی به ادرات دولتی : در خصوص ادارات دولتی و عمومی ابلاغ قانونی به رییس دفتر مرجع مخاطب یا قائم مقام او انجام می شود.

7 ابلاغ قانونی به شرکت های خصوصی: ابلاغ قانونی در شرکت های خصوصی به مدیر یا قائم مقام یا دارنده حق امضا و در صورت عدم امکان به مسئول دفتر موسسه صورت می گیرد.

8ابلاغ قانونی خارج از حوزه دادگاه: در صورتی که خوانده در محلی خارج از حوزه دادگاهی که خواهان در آن اعاده دعوی کرده حضور داشته باشد ابلاغ توسط دفتر دادگاه انجام می شود ( به هر وسیله که امکان داشته باشد ) و در صورتی که در حوزه خوانده دادگاهی وجود نداشته باشد فرآیند ابلاغ توسط مامورین انتظامی ، بخش داری ، شورای اسلامی یا پست صورت می گیرد.

نتیجه گیری:

ابلاغ قانونی نوعی از ابلاغ است که در آن اوراق دادخواست، احضاریه و ضمائم آن مستقیما تحویل خوانده یا مخاطب نمی شود. ابلاغ قانونی شرایط و مواردی دارد که کا در این مقاله به آن ها پرداختیم. در صورتی که شما هم درگیر پرونده های قضایی هستید و نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص موارد حقوقی دارید مقالات حقوقی ما را دنبال کنید. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

منبع : ابلاغ قانونی